Unikatowy Boży Grób w cerkwi w Radrużu

Krzysztof Kuchaj 2025-04-13
UDOSTĘPNIJ:
Unikatowy Boży Grób w cerkwi w Radrużu
W cerkwi w Radrużu prezentowany jest unikatowy Boży Grób pochodzący z XIX wieku. Jego wyjątkowość wynika nie tylko z pięknych, malarskich dekoracji ale także symboliki. Pokazującej jak na dawnych Kresach przenikały się wielkanocne tradycje obrządków rzymsko i greckokatolickiego.

Pochodząca z 16-go wieku drewniana cerkiew w Radrużu jest jedną z najstarszych i najlepiej zachowanych w Polsce. W 2013 roku została wpisana na listę światowego dziedzictwa Unesco. Wewnątrz podziwiać można cenne polichromie, ikonostas oraz elementy dawnego wyposażenia. Między innymi Boży Grób składający się z mensy - czyli stołu ołtarzowego oraz ozdobnego baldachimu.


Kamil Zając, przewodnik w Zespole Cerkiewnym w Radrużu:

-Mamy tutaj konkretną datę jego wykonania - 1839 rok ufundowany przez miejscowego proboszcza, a wykonawcą był Andreas Brzezicki. Sana tradycja Bożych Grobów jak go widzimy teraz - on jest tak ustawiony w okresie Wielkiego Piątki i Wielkiej Soboty, ale zarysowuje się to pewna różnica między obrządkiem rzymsko, a greckokatolickim.


Bo w kościołach rzymskokatolickich Boże Groby ustawiono w bocznych nawach umieszczając w nich figurę ukrzyżowanego Jezusa. W cerkwiach symbolizowała Go "płaszczenica" - czyli ozdobna tkanina z wizerunkiem Zbawiciela, którą umieszczano na środku świątyni. Boży Grób z Radruża łączy obie te formy - stąd jego wyjątkowość.


Janusz Mazur, Muzeum Kresów w Lubaczowie:

-To jest symbol koegzystencji dwóch obrządków. W tym czasie czyli I poł. XIX wieku te świątynie były bardzo blisko siebie złączone także wspólnym językiem urzędowym.


Język polski był tez obecny w zapisach inwentarzowych i fundacjach. Świadczą o tym zachowane napisy po polsku i łacinie. A także wykonane w zachodnim stylu piękne dekoracje malarskie przedstawiające scenę pojmania Jezusa oraz Zmartwychwstania. Boży Grób, który został niedawno gruntowanie odnowiony będzie stał w centralnej części cerkwi do niedzieli Wielkanocnej. Na ten czas "płaszczenicę" z wizerunkiem ukrzyżowanego Jezusa wypożyczyło do Radruża Muzeum Historyczne w Sanoku.

Źródło:
TVP3 Rzeszów