Tradycja choinki w polskich domach. Muzeum w Przeworsku

Beata Bartman 2024-12-20
UDOSTĘPNIJ:
Tradycja choinki w polskich domach. Muzeum w Przeworsku
Tradycja pierwszej choinki w polskich domach. Właśnie tak przystrojone drzewko prezentuje Muzeum w Przeworsku. Wszystkie ozdoby wykonane są ręcznie. Etnografowie przypominają jaką mają symbolikę.

- Mamy XXI wiek, ale w tym momencie cofamy się w czasie o 200 lat jesteśmy w zrekonstruowanym saloniku mieszczańskim. Są tu meble z epoki, gramofon jest. Okres przedświąteczny jest więc też choinka. Właśnie około 200 lat temu w polskich domach pojawiły się pierwsze choinki

Stawiano je w jadalni lub salonie, zwykle przy oknie. Pierwsze wzmianki o tym zwyczaju, który przywędrował do Polski z Prus pochodzą z 1830 roku. Dziś niektórzy zdobią bożonarodzeniowe drzewka już na początku grudnia, wtedy wnoszono je do domów dopiero przed wigilią. Choinki sprzed lat wyglądały podobnie jak ta choinka w przeworskim muzeum.

Katarzyna Ignas, etnograf, Muzeum w Przeworsku - Wzorowałam się na zdjęciach archiwalnych, które posiadamy w zbiorach. Są to zdjęcia z początku XX wieku z lat 20., 30. zdjęcia z domów mieszczańskich bo tam choinka przede wszystkim stała się modna.

Ozdoby choinkowe przygotowywano już podczas adwentu wykonywano je z bibuły i papieru, bombki były wówczas jeszcze rzadkością. Choinka była symbolem bogactwa i szczęścia, miała zagwarantować że w przyszłym roku gospodarzom niczego nie zabraknie.

- To były ozdoby błyszczące, świecące gwiazdy, księżyce. To były ozdoby kuliste, łańcuchy, także jabłka, zawieszano na choince orzechy. Bardzo dużo było ozdób zoomorficznych czyli o kształtach zwierzęcych takich jak rybki, ptaszki, wiewiórki.

Ale bardzo popularne były też serca i anioły. Przy pniu obowiązkowo wieszano jabłka i orzechy owijane w tzw. paputki z papieru. Muzeum w Przeworsku ma w zbiorach te świąteczne fotografie z epoki. A to już przykład "poświątecznego recyklingu" sprzed lat. Z pnia choinki wykonywano takie pomoce kuchenne mątewki w rożnych rozmiarach.

Źródło:
własne