Wymóg składania sprawozdań nałożyła na firmy unijna dyrektywa Single Use Plastic (SUP), która ma ograniczyć wpływ plastiku na środowisko. Dyrektywa zobowiązała również firmy do m.in. dokonania odpowiedniego wpisu do Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarowaniu odpadami (BDO) lub jego aktualizacji, jeśli firma jest wpisana już do tej bazy. Bazę taką prowadzą urzędy marszałkowskie.

Nowe przepisy wynikające z dyrektywy SUP dotyczące plastikowych kubków i pojemników na żywność odnoszą się przede wszystkim do sklepów, restauracji, kawiarni, stacji paliw, hurtowni i operatorów automatów vendingowych.

Według danych podkarpackiego urzędu marszałkowskiego, w tym roku, do 15 marca firmy po raz pierwszy i bez ponoszenia opłat miały złożyć sprawozdanie dotyczące produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych za 2023 r. Z województwa podkarpackiego złożyło go zaledwie ponad 500 firm.

Ta niewielka liczba może świadczyć o tym, że przedsiębiorcy nie mają świadomości, iż muszą się wpisać do rejestru BDO, albo go zaktualizować. Przedsiębiorcy mogli też mylnie zasugerować się tym, że skoro mają już wpis do rejestru BDO, dotyczący gospodarowania opakowaniami, nie muszą nic więcej robić.

To jednak dwie różne ustawy: jedną dotycząca opakowań i druga, która wprowadza opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Stąd konieczność dokonania wpisu w BDO w tym zakresie lub poszerzenia go, jeżeli firma jest już w tej bazie.

Zgodnie z unijną dyrektywą, od stycznia 2024 r. firmy muszą również pobierać opłaty za produkty jednorazowe z tworzyw sztucznych (20 grosz za kubek i 25 groszy za pojemnik na żywność), prowadzić ewidencję kupionych i wydanych opakowań oraz składać raz w roku sprawozdania do BDO.

W przyszłym roku, do 15 marca, przedsiębiorcy także będą musieli złożyć takie sprawozdanie. Z tą różnicą, że w przyszłorocznym sprawozdaniu powinna być wyliczona i przekazana na konto urzędu marszałkowskiego opłata za wydane produkty.

Firmom za niedopełnienie obowiązków wynikających z dyrektywy SUP, w przypadku kontroli inspekcji handlowej, grożą wysokie kary. Firma, która nie pobiera opłat za plastikowe kubki i pojemniki oraz nie zapewnia alternatywnych opakowań, może zostać ukarana kwotą od 500 zł do 20 tys. zł. Z kolei kara za nieprowadzenie ewidencji produktów jednorazowego użytku wynosi od 10 tys. zł do aż 100 tys. zł.