Udział w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań obowiązuje wszystkie dorosłe osoby w Polsce, ale też Polaków czasowo przebywających za granicą, a także cudzoziemców, którzy mieszkają w naszym kraju na stałe lub czasowo. Takie badanie odbywa się zwykle raz na dziesięć lat i daje kompletne informacje na temat kondycji demograficznej i społeczno-ekonomicznej mieszkańców państwa. Organizatorem spisu jest Główny Urząd Statystyczny, który w każdym województwie ma swoje urzędy odpowiadające za spis w regionach.

W kwietniu spis będzie przeprowadzany wyłącznie poprzez samospis. Potem czeka nas majowy weekend, a po nim do spisu przystąpią rachmistrze, wyłonieni w drodze konkursów. W każdej gminie funkcjonuje gminne biuro spisowe. Tam również można uzyskać pomoc. To ważne dla osób, które w domach nie mają internetu. Ogólne dane spisowe, tzn. liczba ludności, wiek społeczeństwa, aktywność ekonomiczna są również ważne dla poszczególnych gmin, czyli najmniejszych jednostek samorządu terytorialnego. Na przykład gminie Łańcut pomogą w planowaniu domów opieki senioralnej, czy przedszkoli.

Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań to badanie obowiązkowe. Ostatni taki spis odbył się w 2011 roku. Dzięki jego wynikom można było poznać dane demograficzne, a w szczególności stan ludności, migracje wewnętrzne i zagraniczne, aktywność ekonomiczną Polaków, przynależność religijną, narodowo-etniczną czy język, jakiego używamy w domach. Ze względu na panująca pandemię, każdy dorosły mieszkaniec Polski ma obowiązek samospisu przez internet na stronie spis.gov.pl. Spis potrwa do końca czerwca z możliwością przedłużenia do końca września.